Opuszczona ziemia

W 2011 roku w wyniku trzęsienia ziemi u wybrzeży Honsiu i wywołanego nim tsunami doszło do serii wybuchów w elektrowni jądrowej w Fukushimie. Katastrofa, porównywalna skalą do tej w Czarnobylu doprowadziła do poważnego skażenia środowiska i konieczności ewakuacji ludzi ze strefy wokół elektrowni. Życie w tym rejonie na chwilę zamarło, ale się nie skończyło. Na pustych ulicach w ewakuowanej okolicy niedaleko elektrowni nie ma co prawda żywego ducha, światła sygnalizacyjne nadal są czerwone i w znamienny sposób ostrzegają przed skażeniem, ale w domach nielicznych ludzi, którzy zdecydowali się powrócić do tej opuszczonej ziemi życie wydaje się biec zwyczajnie. Jest woda, prąd i telewizja. Jest życie towarzyskie, a ludzie posiadają wewnętrzny spokój. Niektórzy hodują warzywa we własnym ogrodzie, jednak inni nie ruszają się z domu bez urządzeń do pomiaru promieniotwórczości.

Mieszka tam też Naoto Matsumura, czyli słynny „ostatni człowiek z Fukushimy” – mężczyzna, który zdecydował się powrócić tu, aby nakarmić porzucone zwierzęta. Dla tych ludzi jedno jest jasne – zerwanie relacji z domem i z ziemią jest bardziej śmiercionośne niż najgroźniejsza choroba. Dlatego, pomimo ryzyka, wolą prowadzić spokojne życie w miejscu, z którym związani są od dzieciństwa. Obserwujemy, jak opuszczona, postapokaliptyczna przestrzeń po katastrofie w Fukushimie powoli wraca do życia i w mieście zostaje przywrócona równowaga.

Film to poetycki i obserwacyjny portret życia w czasach po katastrofie. To głęboko przemyślana analiza istoty ludzkiej egzystencji, w jej wzniosłym, przerażającym i melancholijnym aspekcie. Reżyser unika reporterskiego stylu. Brak tu wywiadów, tłumaczących powody i skutki katastrofy. Skupia się głównie na rejestracji obrazu i dźwięku, i to w nich szuka metaforycznych znaczeń. Film jest debiutem reżyserskim zafascynowanego Japonią Gillesa Laurenta, który zginął w ataku terrorystycznym w Brukseli w marcu 2016 roku. W dniu śmierci ukończył 95% filmu. Projekt dokończyła jego żona.