Historia małżeńska

Helena Třeštíková, filmowa kronikarka czeskiego społeczeństwa, jest jedną z najważniejszych współczesnych reżyserek dokumentalnych. Jej unikatowa technika, polegająca na rejestrowaniu życia swoich bohaterów na przestrzeni wielu lat, pozwala widzom obserwować poczynania bohaterów na tle zmieniającej się rzeczywistości politycznej, społecznej i ekonomicznej. Tym razem na pierwszy plan wysuwa się życie rodzinne i problemy, jakie stają przed wielodzietną rodziną.

Film śledzi historię trzydziestu pięciu lat życia małżeńskiego czeskiej rodziny Strandów. Bohaterów filmu – parę architektów Ivanę i Vaclava poznajemy w 1980 roku. Młodzi mieszkają w małym mieszkaniu po babci, czekają na narodziny pierwszego dziecka. Oboje kończą studia, pojawiają się kolejne dzieci (w sumie jest ich aż pięcioro), kobieta porzuca pracę i zajmuje się wychowywaniem potomków i drobnymi pracami plastycznymi. Vaclav zajmuje się projektowaniem mebli, w końcu zakłada sklep meblarski. Życie rodziny nałożone jest na zmieniające się realia polityczne: upadek komunizmu, rozpad Czechosłowacji, prezydentura Havla, wejście do Unii Europejskiej. Rodzinny biznes się rozwija, ale pojawiają sie problemy – Ivana latami cierpi na depresję, z czasem narastają kłopoty wychowawcze oraz lęk o dzieci i losy sklepu w zmieniających się realiach globalnego wolnego rynku.

Powoli, mimo dosyć skrytej natury Ivany, coraz bardziej zauważamy, ile wysiłku kosztuje ją trzymanie domu w garści i wychowywanie kolejnych dzieci. Coś w bohaterce zaczyna pękać – mimo, że pozornie nic się nie dzieje, widzimy, że jej stan jest coraz gorszy. Jej mąż skoncentrowany na pracy snuje coraz to nowe plany rozwoju rodzinnego interesu, jednak w zderzeniu z zalewem tanich mebli z Azji wydaje się być na straconej pozycji. Czy ich związek przetrwa trudne czasy?

Film, podobnie jak poprzednie dzieła reżyserki, jest wynikiem jej wieloletniej obserwacji i rejestracji życia bohaterów w różnych ważnych momentach. Třeštíková prezentowała poszczególne etapy życia tej rodziny w telewizji (podobnie jak w wypadku innych swoich filmów), a teraz zamyka całość w prawie dwugodzinnym pełnometrażowym filmie dokumentalnym mówiącym wiele o rodzinie Strandów, ale jeszcze więcej o życiu w Czechach, zarówno w momencie przełomu politycznego, jak i w latach które po nim nastąpiły.